rezerwaty
W zasięgu Nadleśnictwa Wipsowo znajduje się jeden rezerwat: „Zabrodzie”.
Rezerwat torfowiskowy „Zabrodzie” powołany został na podstawie Zarządzenia Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 23 czerwca 1972 r. (MP 1972 nr 36, poz. 202) na terenie obrębu Sadłowo, leśnictwo Kobułty w oddziałach 402d,f, 403b (według planu urządzenia gospodarstwa leśnego na lata 1963-1972) o łącznej powierzchni 27,30 ha. Pod względem administracyjnym obiekt położony jest w powiecie olsztyńskim w gminie Biskupiec w pobliżu miejscowości Zabrodzie. Rezerwat utworzono w celu zachowania ze względów naukowych i dydaktycznych stanowiska brzozy niskiej (Betula humilis) oraz fragmentu boru bagiennego zachowanego w stanie naturalnym.
Rezerwat położony jest w dolinie, która powstała na skutek cofania się lodowca w epoce plejstoceńskiej. Początkowo dolina wypełniona była wodami jeziora Pudląg. Odkładanie się jeziornych substancji organicznych (gytii) w erze holocenu spowodowało wypłycanie jeziora, a w końcowym etapie formowanie się gleb murszowo torfowych. W drugiej połowie XIX wieku jezioro zostało sztucznie osuszone poprzez przekopanie tzw. Rowu Pudląskiego wpadającego do Kanału Dymerskiego. Obecnie cała dolina wypełniona jest torfami przejściowymi i wysokimi. Na nielicznych wyniesieniach zalegają piaski akumulacji jeziornolodowcowej z dużą zawartością części organicznych pochodzących z okresowych zalewów.
Na terenie rezerwatu wyróżnione zostały cztery zespoły roślinne:
- Salicetum pentandro - cinereae - zbiorowisko nieleśne (łozowisko),
- Dryopteri thelypteris - Betuletum - zbiorowisko brzezin bagiennych,
- Querco - Piceetum - zbiorowisko leśne subkontynentalnych borów mieszanych wilgotnych,
- Vaccinio uliginosi - Pinetum - zbiorowisko leśne sosnowych borów bagiennych.
Naturalnie występującymi tu gatunkami są przede wszystkim rośliny charakterystyczne dla siedlisk torfowych. W skład drzewostanów jako gatunki panujące wchodzą olsza i brzoza, gatunki podszytowe to wierzba, kruszyna, brzoza, świerk. W warstwie runa występują bagno zwyczajne, mchy torfowce, żurawina, borówka bagienna, turzyca bagienna, wełnianka, bobrek trójlistkowy, przytulia błotna, knieć błotna, jaskier rozłogowy, ostrożeń błotny, skrzyp bagienny, sit skupiony i rozpierzchły, turzyca siwa i pospolita, śmiałek darniowy, tojeść pospolita, trzcina pospolita, narecznica samcza i błotna oraz pokrzywa.
Ze względu na bagnisty charakter powierzchni rezerwatu i jego niedostępność znajduje tu dobre miejsce bytowania wiele gatunków ptaków zarówno gniazdujących jak i zalatujących, takich jak pokrzewki, sikory, kowaliki, sójki, bociany białe, brodźce, żurawie, jastrzębie, kukułki, dzięcioły, myszołowy, sowy, kanie. Występują tu również dziki, łosie, sarny, jelenie, lisy, zające, wiewiórki, myszy leśne, karczowniki ziemnowodne, ryjówki, a z płazów żaba moczarowa, żaba trawna, żaba wodna, ropucha zwyczajna, traszka zwyczajna oraz gady jaszczurka zwinka, jaszczurka żyworódka, padalec, żmija zygzakowata.
Główny przedmiot ochrony stanowiło tutaj dotąd stanowisko brzozy niskiej Betula humilis. Jednak od ponad 20 lat nie odnaleziono na terenie rezerwatu żadnego egzemplarza tego gatunku. W związku z tym Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska wydał Zarządzenie
z dnia 10 stycznia 2018 r. (Dz. Urz. Woj. warm.-maz. z dnia II stycznia 2018 r., poz. 271),
w którym zmieniono cel ochrony rezerwatu na „ochronę procesów ekologicznych w ekosystemach mokradłowych”, a jego powierzchnię (wyliczoną matematycznie) ustalono na 27,01 ha.
Spośród roślin objętych ochroną ścisłą w rezerwacie stwierdzono występowanie czterech gatunków:
- bagnica torfowa Scheuchzeria palustris,
- rosiczka okrągłolistna Drosera rotundifolia,
- wątlik błotny Hammarbya paludosa,
- żłobik koralowaty Corallorhiza trifida,
oraz jednego gatunku objętego ochroną częściową:
- kukułka krwista Dactylorhiza incarnata